Poznaj 5 postanowień noworocznych, aby jeść i żyć zdrowo

Wiele noworocznych postanowień przepada, zanim skończy się styczeń. Dzieje się tak, gdy cele są zbyt ogólne lub niejasno zdefiniowane. Zamiast ulegać już dobrze znanym schematom i stawiać sobie drastyczne wyzwania, takie jak „schudnięcie 30 kg” czy „codzienne bieganie po 10 km”, skup się na konkretnych, osiągalnych działaniach. Małe, stopniowe kroki stanowią klucz do trwałych zmian w życiu.

  • dlaczego rutyna sprzyja realizowaniu postanowień noworocznych
  • jak metoda SMART pomaga wyznaczyć i osiągnąć cele na kolejny rok
  • w jaki sposób picie wody ma pozytywny wpływ na odchudzanie
  • co robić, aby nieustannie motywować się do dalszej pracy nad nawykami

Przekonaj się, że postanowienia na nowy rok można zrealizować bez ogromu wyrzeczeń i zszarganych nerwów

Jak wybrać i osiągnąć cele na nowy rok z metodą SMART?

Jeżeli chcesz zrealizować postanowienia, to plany noworoczne muszą mieć opracowane klarowne schematy działania. Co więcej, zmiany wprowadzaj etapami, które pomogą Ci osiągnąć wyznaczony cel. Dlatego też skorzystaj z zasady SMART 1 ułatwiającej wytrwanie w postanowieniach. Jakie cechy powinien mieć cel na nowy rok?

Konkretny

Odrzuć ogólnikowe postanowienia
(np. będę mieć lepszą sylwetkę niż w 2024 roku)
na rzecz dokładnie określonego celu
(np. schudnę 5 kg w ciągu pół roku dzięki zmianie nawyków żywieniowych).

Mierzalny

Regularnie sprawdzaj własne postępy, co pomaga utrzymać motywację i zrealizować postanowienia noworoczne. Postaw na konkretne wskaźniki
(np. pomiary obwodów ciała), aby zweryfikować skuteczność całego procesu.

Osiągalny

Cele na 2025 rok powinien być nie tylko ambitny, ale i realistyczny do osiągnięcia.
Dlatego warto zadać sobie pytanie:
„Czy mam odpowiednie zasoby i warunki
do ich realizacji?

Istotny

Zwróć uwagę, czy aby na pewno Twój cel jest zgodny z życiowymi aspiracjami
i aktualnymi potrzebami.

Terminowy

Podczas wyznaczania celu określ i zapisz konkretny termin na jego realizację.

Skoncentruj się, aby realizować jeden cel naraz — osiągnij go, a następnie podejmij kolejne wyzwanie!

Skąd czerpać motywację, aby wytrwać w postanowieniach noworocznych?

Odpowiedź na to pytanie tkwi w każdym z nas. Kluczową sprawą jest jasno określony cel i jego sumienna realizacja. Działanie wedle ustalonego planu sprawia, że motywacja jest mniej istotna — dyscyplina narzucona przez plan doprowadzi Cię do wyznaczonego celu.

Nie wahaj się mówić otwarcie o własnych celach i nie zwlekaj z prośbą o wsparcie. Jeżeli Twoim postanowieniem jest ograniczenie spożycia słodyczy, to poproś domowników o pomoc np. aby nie kupowali tak często czekolad. W sportowych przedsięwzięciach wartościowym rozwiązaniem jest znalezienie partnera treningowego. Inną opcją może być skorzystanie z diety online od Szostaky Team, co pozwoli Ci m.in. kontrolować dobową liczbę kalorii i utrzymać prawidłową masę ciała.

5 postanowień noworocznych, aby jeść zdrowo i czuć się lepiej

Przygotowaliśmy listę postanowień noworocznych, które pomogą wprowadzić zdrowe nawyki do Twojego życia. Poznaj 5 zdrowych postanowień na nowy 2025 rok!

Zwiększ spożycie warzyw i owoców

Warzywa i owoce to bogate źródło błonnika, który odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowej mikroflory jelitowej i efektywnym funkcjonowaniu układu trawiennego 2.  Świeże owoce i warzywa to także źródło cennych witamin, składników mineralnych i przeciwutleniaczy wspierających zdrowie m.in. poprzez obniżenie ryzyka rozwoju chorób serca, cukrzycy i otyłości 3 4Wedle zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), należy spożywać co najmniej 400 g owoców i warzyw na dzień. Niemniej jednak na talerzu mają przeważać warzywa tj. dieta powinna składać się w 75% z warzyw i w 25% z owoców 5.

Dla zaspokojenia dziennego zapotrzebowania na owoce i warzywa należy dodawać je do każdego posiłku 6 7. Całe jabłko lub marchew to idealne propozycje przekąsek pomiędzy posiłkami. Nie ograniczaj się do jednego rodzaju z tych produktów — im bardziej urozmaicony jadłospis, tym więcej korzyści dla zdrowia! 8.

Jedz mniej cukru — postaw na pełnowartościowe węglowodany

Nie ulega wątpliwościom, że węglowodany są kluczowym źródłem energii dla efektywnego funkcjonowania organizmu. Aby zachować zdrowie, skup się w diecie na złożonych węglowodanach. Znajdziesz je w kaszach, świeżych owocach i warzywach czy pełnoziarnistym pieczywie. Dzięki różnorodności zbóż, o odmiennej zawartości składników odżywczych, Twoja dieta może być bogatsza. Przykładowo: kasza gryczana ma o wiele więcej magnezu, miedzi i fosforu od owsa, w którym znajdują się duże ilości żelaza, wapnia i witaminy B1.

Pamiętaj, aby równocześnie dążyć do zmniejszenia spożycia dodanego cukru. Szybkie węglowodany, które zawarte są np. w słodyczach, to źródło „pustych kalorii”, które nie wspierają funkcjonowania organizmu. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami, cukry proste nie powinny przekraczać 10% dobowej liczby spożywanych kalorii — zalecane jest, aby ich ilość była jak najmniejsza 9Nadmiar cukru może doprowadzić do wielu problemów zdrowotnych m.in. cukrzyca typu 2, choroby serca, otyłość czy zaburzenia neurologiczne 10.

Dla zminimalizowania negatywnych konsekwencji spożywania zbyt dużej ilości cukru warto rozważyć stosowanie słodzików. Zwłaszcza że pozwalają zachować słodki smak w codziennej diecie. Słodziki podobnie jak cukier są odbierane przez nasze kubki smakowe jako słodkie. Różnica tkwi w ich strukturze chemicznej i kaloryczności — są znacznie słodsze oraz charakteryzuje je bardzo niska lub wręcz zerowa zawartość kalorii. W związku z tym różnice we wpływie na organizm pomiędzy substancjami słodzącymi a cukrem są znaczące!

Zbilansuj tłuszcze w diecie

Wiele osób sądzi, że spożycie produktów bogatych w tłuszcz jest nierozerwalnie związane z przybieraniem na wadze. W rzeczywistości nie jest to do końca prawda. Tłuszcze dzielą się na różne rodzaje: nasycone i nienasycone. Nadmierne spożywanie tłuszczów nasyconych (np. z masła, śmietany czy czerwonego mięsa) może doprowadzić do zwiększonego ryzyka chorób serca oraz podwyższyć poziom cholesterolu 13 14. Izomery trans kwasów tłuszczowych tzw. tłuszcze trans sprzyjają zwiększeniu stężenia złego cholesterolu LDL i obniżeniu stężenia dobrego cholesterolu HDL, co może spowodować miażdżycę i inne choroby układu krążenia 15 16. Zgodnie z zaleceniami WHO zawartość tłuszczów trans w codziennej diecie nie powinna przekraczać 1% całkowitej liczby spożywanych kalorii — przy diecie 2000 kcal  oznacza to mniej niż 2 g na dobę 17.

Z kolei tłuszcze nienasycone (np. kwasy tłuszczowe omega-3) są wyjątkowo korzystne dla zdrowia np. poprawiają lipidogram oraz wspierają zdrowie gospodarki hormonalnej 18Zdrowe tłuszcze w codziennej diecie możesz dostarczyć dzięki awokado, orzechom, olejom roślinnym, oliwie z oliwek oraz tłustym rybom 19

Ruch: podstawa zdrowia psychicznego i fizycznego

Formułując postanowienia nie zapomnij o aktywnym trybie życia. Aktywność fizyczna jest kluczowa, jeżeli chcemy osiągnąć dobrą formę i zachować zdrowia. Tym samym zwiększamy codzienną produktywność i zadowolenie z życia. Regularny ruch jak codzienne spacery na świeżym powietrzu można skutecznie zwalczyć stres, poprawić nastrój oraz zwiększyć poziom energii. Korzystny wpływ ćwiczeń dotyczy także jakości snu i poziomu koncentracji 20Badania z Uniwersytetu w Lejdzie i Stanforda wykazały, że osoby aktywne są bardziej kreatywne aniżeli te, które prowadzą siedzący tryb życia 21 22.

Pij więcej wody

Woda pełni wiele ważnych funkcji w organizmie: wspomaga pracę jelit, wpływa na jędrność skóry, reguluje ciśnienie krwi i pracę nerek oraz odpowiada za transport szeregu substancji odżywczych 23Obliczenie dziennego zapotrzebowania na wodę jest proste i można przyjąć, że na każdą spożytą kilokalorię (1 kcal) przypada 1 ml wody. Przykładowo, spożycie 1900 kcal oznacza, że w trakcie dnia należy wypić co najmniej 1900 ml. Warto pamiętać, że wiek i płeć nie mają wpływu na dobowe zapotrzebowanie. Znacznie ważniejsze są takie czynniki jak klimat, środowisko i poziom aktywności fizycznej. Sportowcy i osoby żyjące w gorących regionach mogą potrzebować większej ilości płynów, aniżeli osoby niećwiczące i mieszkające w miejscach o umiarkowanym klimacie. 

Choć picie czystej wody ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia, to warto pamiętać o innych płynach. Herbata, kawa, soki czy napoje gazowane, także mogą przyczynić się do nawodnienia organizmu 24 . Co więcej, nie można zapominać o wodzie zawartej w owocach i warzywach np. ogórek i sałata lodowa w blisko 90% składają się z wody. 

Niemniej jednak te źródła nie są w stanie w pełni zastąpić potrzeby spożywania czystej wody. Przede wszystkim postaraj się unikać napojów słodzonych i gazowanych, które zaspokajają pragnienie tylko na chwilę. Natomiast w rzeczywistości sprzyjają odwodnieniu i nasilają uczucie pragnienia. Najlepszym wyborem jest zawsze zwykła woda.

Realizuj postanowienia noworoczne na własnych warunkach

Nowy rok często kojarzy się z presją podsumować i wyznaczania nowych celów. Warto pamiętać, że to tylko symboliczna zmiana daty w kalendarzu. Nie zmuszaj się i nie poddawaj się presji, aby wprowadzać zmiany lub podejmować nowe wyzwania, jeżeli nie czujesz takiej potrzeby. Każdy z nas ma własne tempo i odmienne priorytety. Jeżeli początek nowego roku jest dla Ciebie stresujący, to zastanów się i posłucha własnej. Nie podejmuj działań na siłę. Rozwój osobisty to proces, który możesz zacząć i nad którym możesz pracować w dowolnym momencie. Rozpocznij realizację postanowień noworocznych, gdy tylko poczujesz, że to właściwy czas. 

Pamiętaj, że Twoje cele należą wyłącznie do Ciebie! Nie ma gotowej listy tego, co wartościowe, a co nie. Dla niektórych może to być rzucenie palenia, a dla innych walka z zajadaniem stresu i emocji. Zapisz swoje postanowienia na nadchodzący rok i zacznij działać już teraz — zgodnie z naszymi radami! Bez względu na to, co sobie zaplanujesz, realizacja zaczyna się od pierwszego kroku. Bez własnego zaangażowania nie dotrzymasz postanowień noworocznych, dlatego pamiętaj, że cała siła do zmian tkwi w Tobie!

PRZYPISY

  1. Bahrami, Zeynab. „Applying SMART Goal Intervention Leads to Greater Goal Attainment, Need Satisfaction and Positive Affect.” International Journal of Mental Health Promotion vol. 24, no. , 2022, doi:10.32604/ijmhp.2022.018954.
  2. Aldoori WH, Giovannucci EL, Rockett HR, Sampson L, Rimm EB, Willett WC. A prospective study of dietary fiber types and symptomatic diverticular disease in men. J Nutr. 1998 Apr;128(4):714-9. doi: 10.1093/jn/128.4.714. PMID: 9521633.
  3. Slavin JL, Lloyd B. Health benefits of fruits and vegetables. Adv Nutr. 2012 Jul 1;3(4):506-16. doi: 10.3945/an.112.002154. PMID: 22797986; PMCID: PMC3649719.
  4. Hung HC, Joshipura KJ, Jiang R, Hu FB, Hunter D, Smith-Warner SA, Colditz GA, Rosner B, Spiegelman D, Willett WC. Fruit and vegetable intake and risk of major chronic disease. J Natl Cancer Inst. 2004 Nov 3;96(21):1577-84. doi: 10.1093/jnci/djh296. PMID: 15523086.
  5. Fruit and vegetable intake; The World Health Organisation
  6. Amiot-Carlin MJ. Consommation des fruits et légumes : quels avantages, quels risques ? [Fruit and vegetable consumption: what benefits, what risks?]. Rev Prat. 2019 Feb;69(2):139-142. French. PMID: 30983210.
  7. Minich, Deanna M., A Review of the Science of Colorful, Plant-Based Food and Practical Strategies for “Eating the Rainbow”, Journal of Nutrition and Metabolism, 2019, 2125070, 19 pages, 2019. https://doi.org/10.1155/2019/2125070
  8. Hosseini B, Berthon BS, Saedisomeolia A, Starkey MR, Collison A, Wark PAB, Wood LG. Effects of fruit and vegetable consumption on inflammatory biomarkers and immune cell populations: a systematic literature review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2018 Jul 1;108(1):136-155. doi: 10.1093/ajcn/nqy082. PMID: 29931038.
  9. World Health Organization. (‎2003)‎. Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases : report of a joint WHO/FAO expert consultation.
  10. Chang K, Gunter MJ, Rauber F, Levy RB, Huybrechts I, Kliemann N, Millett C, Vamos EP. Ultra-processed food consumption, cancer risk and cancer mortality: a large-scale prospective analysis within the UK Biobank. EClinicalMedicine. 2023 Jan 31;56:101840. doi: 10.1016/j.eclinm.2023.101840. PMID: 36880051; PMCID: PMC9985039.
  11. Tolkien K, Bradburn S, Murgatroyd C. An anti-inflammatory diet as a potential intervention for depressive disorders: A systematic review and meta-analysis. Clin Nutr. 2019 Oct;38(5):2045-2052. doi: 10.1016/j.clnu.2018.11.007. Epub 2018 Nov 20. PMID: 30502975.
  12. Gardener SL, Rainey-Smith SR, Martins RN. Diet and Inflammation in Alzheimer’s Disease and Related Chronic Diseases: A Review. J Alzheimers Dis. 2016;50(2):301-34. doi: 10.3233/JAD-150765. PMID: 26682690.
  13. Retterstøl K, Svendsen M, Narverud I, Holven KB. Effect of low carbohydrate high fat diet on LDL cholesterol and gene expression in normal-weight, young adults: A randomized controlled study. Atherosclerosis. 2018 Dec;279:52-61. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2018.10.013. Epub 2018 Oct 17. PMID: 30408717.
  14. Rosqvist F, Iggman D, Kullberg J, Cedernaes J, Johansson HE, Larsson A, Johansson L, Ahlström H, Arner P, Dahlman I, Risérus U. Overfeeding polyunsaturated and saturated fat causes distinct effects on liver and visceral fat accumulation in humans. Diabetes. 2014 Jul;63(7):2356-68. doi: 10.2337/db13-1622. Epub 2014 Feb 18. PMID: 24550191.
  15. Ginter E, Simko V. New data on harmful effects of trans-fatty acids. Bratisl Lek Listy. 2016;117(5):251-3. doi: 10.4149/bll_2016_048. PMID: 27215959.
  16. Lichtenstein AH. Dietary trans fatty acids and cardiovascular disease risk: past and present. Curr Atheroscler Rep. 2014 Aug;16(8):433. doi: 10.1007/s11883-014-0433-1. PMID: 24907053.
  17. World Health Organization. (2023). Saturated fatty acid and trans-fatty acid intake for adults and children: WHO guideline.
  18. Shahidi F, Ambigaipalan P. Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids and Their Health Benefits. Annu Rev Food Sci Technol. 2018 Mar 25;9:345-381. doi: 10.1146/annurev-food-111317-095850. PMID: 29350557.
  19. Dreher ML, Davenport AJ. Hass avocado composition and potential health effects. Crit Rev Food Sci Nutr. 2013;53(7):738-50. doi: 10.1080/10408398.2011.556759. PMID: 23638933; PMCID: PMC3664913.
  20. Sullivan Bisson, A. N., Robinson, S. A., & Lachman, M. E. (2019). Walk to a better night of sleep: testing the relationship between physical activity and sleep. Sleep health5(5), 487–494. https://doi.org/10.1016/j.sleh.2019.06.003
  21. Colzato, L. S., Szapora, A., Pannekoek, J. N., & Hommel, B. (2013). The impact of physical exercise on convergent and divergent thinking. Frontiers in Human Neuroscience, 7. https://doi.org/10.3389/fnhum.2013.00824
  22. Oppenzzo, M., & Schwartz, D. L. (2014). Give your ideas some legs: The positive effect of walking on creative thinking. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 40(4), 1142–1152. http://dx.doi.org/10.1037/a0036577
  23. Kavouras, Stavros A. PhD; Anastasiou, Costas A. PhD Water Physiology: Essentiality, Metabolism, and Health Implications, Nutrition Today: November-December 2010 – Volume 45 – Issue 6 – p S27-S32 doi: 10.1097/NT.0b013e3181fe1713
  24. Maughan RJ, Griffin J. Caffeine ingestion and fluid balance: a review. J Hum Nutr Diet. 2003 Dec;16(6):411-20. doi: 10.1046/j.1365-277x.2003.00477.x. PMID: 19774754.
Przydatny artykuł? Będzie mi miło jeśli podasz go dalej. Dzięki!